އަންނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓަކީ އައިއެމްއެފްގެ އުސޫލުތަކާ އެއްގޮތަށް ތައްޔާރުކުރި ފުރަތަމަ ބަޖެޓު: ފިނޭންސް
އަންނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓަކީ އިންޓަނޭޝަނަލް މަނިޓަރީ ފަންޑް (އައިއެމްއެފް) ގއިން ކަނޑައަޅާފައިވާ އުސޫލުތަކާ އެއްގޮތަށް ތައްޔާރުކުރި ފުރަތަމަ ބަޖެޓު ކަމަށް ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީގެ ޑެޕިއުޓީ މިނިސްޓަރު އަހުމަދު ސާއިދު މުސްތަފާ އެވެ.
ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކޮށް 56.6 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ބަޖެޓެއް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހަށް ހުށަހަޅާފައި ވަނީ މިދިޔަ ބުރާސްފަތި ދުވަހު އެވެ. ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުގައި ހަރަދުވާނެ ކަމަށް ލަފާކޮށްފައި ވަނީ 49.2 ބިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ. ޖުމްލަ އެހީގެ ގޮތުގައި ހިލޭ އެހީ ހިމެނޭހެން 39.8 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެ ކަމަށް އަންދާޒާކޮށްފައިވެ އެވެ.
ބަޖެޓުގައި 11.5 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ އިސްލާހީ ފިޔަވަޅުތައް ވަނީ ހިމަނާފަ އެވެ. އެ ފިޔަވަޅުތަކާ އެކު ދައުލަތުގެ ހަރަދުން 6.6 ބިލިއަން ރުފިޔާ ކުޑަކުރެވޭނެ ކަމަށް ލަފާކޮށްފައިވެ އެވެ. ކުޑަކުރާއިރު، އާމްދަނީ އިތުރުކުރަން އަޅާ ފިޔަވަޅުތަކާ އެކު، އާމްދަނީއަށް 4.9 ބިލިއަން ރުފިޔާ އިތުރުވާނެ ކަމަށް ވެސް ވަނީ އަންދާޒާކޮށްފަ އެވެ.
ވެރިކަން ކުރާ މައި ޕާޓީ، ޕީޕަލްސް ނޭޝަނަލް ކޮންގްރެސް (ކޮންގްރެސް ޕާޓީ) ގެ ޖަހައިގައި ރޭ ބޭއްވި "ރައްޔިތުންގެ ސައްލާ" ގައި އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކޮށް ހުށަހަޅާފައިވާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓާ ގުޅޭގޮތުން ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ސާއިދު ވިދާޅުވީ ބަޖެޓު ތައްޔާރު ކުރުމުގައި ނިޒާމީ ގޮތުން ބަޖެޓު ހެދުމުގަ އާއި ހަރަދުތައް ވަމުން އަންނަ ނިޒާމު ބައްޓަންކޮށްފައިވާ ގޮތް ބަދަލުކޮށް ހަރުދަނާ ކުރުމަށް ޓެކްނިކަލް އަދި ޕޮލިސީ ގޮތުން ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވިފައިވާ ކަމަށެވެ.
މިހާރު ބޯމަތިވެފައިވާ ދަރަނިތައް އަދާކުރަން ޖެހެނީ ބޭރު ފައިސާއިން ކަމަށް ވާތީ އެކަން ކުރުމަށް އާމްދަނީ އިތުރު ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ.
"އެހެންވީމާ ބޭރު ފައިސާ ލިބޭ އާމްދަނީ ވަސީލަތްތައް އިތުރަށް އާމްދަނީ ލިބޭނެ މަގު ހޯދުމަށް ޓަކައި ރައްޔިތުންނަށް އޭގެ ބުރަބޮޑު ނުވާނެ ފަދަ ގޮތަށް ބައްޓަންކޮށްފައި މި ވަނީ ޓެކްސްއަށް ގެންނަ ބަދަލުތައް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހަށް ހުށަހެޅިފައި،" ސާއިދު ވިދާޅުވި އެވެ.
ބަޖެޓު އެކުލަވާލަނީ އެކަމާ ގުޅިގެން އާމްދަނީއަށް އިތުރުވާނެ އަންދާޒާތައް ހިމަނައިގެން ކަމަށެވެ. ގާނޫނު އަސާސީ އާއި މާލިއްޔަތު ގާނޫނުގައި ވަރަށް ތަފުސީލުކޮށް ބަޖެޓުގައި ތިން ކަމެއް ފުރިހަމަވާން ޖެހޭނެ ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމަށާއި އޭގެ ތެރެއިން އެއް ކަމަކީ ހިނގަމުންދާ އަހަރު ނިމޭއިރު ހުންނާނެ ހަރަދާއި އާމްދަނީ އާއި ޖެހިގެން އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކުރާ ހަރަދާއި އާމްދަނީ ހިމެނޭ ބަޖެޓެއް ހުށަހެޅުން ކަމަށް ސާއިދު ވިދާޅުވި އެވެ.
އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ކޮވިޑް-19 ގެ އާލަމީ ވަބާއަށް ފަހު ރާއްޖެއަށް ދިމާވި އިގުތިސޯދީ ތަދަށްފަހު ހަރަދުތައް އުފުލެމުން އައިއިރު، ހަރަދުތައް ކުޑަކުރުމަށް 2022 ވަނަ އަހަރު އައިއެމްއެފުން "އާޓިކަލް 4" ތައްޔާރުކޮށް ނެރެން ހުއްދައަށް އެދުމުން ކުރީ ސަރުކާރުގެ ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އެކަން އޮތީ ހުއްޓުވާފައި ކަމުގަ އެވެ. އެ ނެރުނީ 2023 ވަނަ އަހަރު ބޭއްވި ރިޔާސީ އިންތިހާބަށް ކައިރިވެެފައި ވަނިކޮށް ކަމުގަ އެވެ.
އެ ހިސާބުން ފެށިގެން ރާއްޖެއަކީ ދަރަނީގެ ދަންތުރައެއްގެ ބިރުވެރި ކަމުގައި އޮތް ގައުމެއް ކަަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ. ގައުމުގެ ހާލަތު ވަޒަންކޮށް، ރައްޔިތުންނާއި އިގުތިސޯދު ރައްކާތެރިކުރަން ހަރަދު ކުޑަކުރުމަށް އަޅަން ޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމަށް ގޮވާލާފައިވާ ކަމަށާއި އެހެންނަމަވެސް ކަންކަން ކޮށްފައި ވަނީ އެގޮތަށް ނޫން ކަމަށާއި އެގޮތުގައި ހިނގަމުންދާ ކަންކަމަށް ނިޒާމީ ބަދަލެއް ގެންނަން ޖެހޭކަން ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ.
ސާއިދު ވިދާޅުވީ އެގޮތުން ގެނެވޭ ބަދަލުތަކާ އެކު އަންނަ އަހަރު ހަތް ބިލިއަނެއްހާ ރުފިޔާ ސަލާމަތް ކުރެވޭނެ ކަމަށެވެ. އެއީ ރާއްޖޭގެ އިގުތިސޯދަށް ލިބޭނެ ވަރަށް ބޮޑު ކުރިއެރުމެއް ކަމުގައި ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ. ފިނޭންސުން ބުނީ އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކޮށް ހުށަހެޅި ބަޖެޓަކީ އައިއެމްއެފްގެ ގަވަމަންޓް ފައިނޭންސް ސްޓެސްޓިކްސް އާ އެއްގޮތަށް ތައްޔާރުކޮށް ހުށަހަޅާ ފުރަތަމަ ބަޖެޓު ކަމަށެެވެ. އެހެންވުމާއެކު ނިޒާމީ ގޮތެއްގައި ހަރަދުތައް ކޮންޓްރޯލް ކުރަން އަޅާފައިވާ ފިޔަވަޅުތައް ބަޖެޓު ތަންފީޒު ކުރެވޭއިރު ފެންނާނެ ކަމަށެވެ.
"މިހާރު މި އެޅޭ ފިޔަވަޅުތަކުން އިގުތިސޯދާ އެއްހަމައެއްގައި، ދައުލަތުގެ އާމްދަނީ ކުރިއަރާނެ ފުރުސަތު ލިބިގެންދާނެ،" ސާއިދު ވިދާޅުވި އެވެ.
ކޮންގްރެސް ޕާޓީން ބޭއްވި ސައްލާގައި ސާއިދުގެ އިތުރުން ރައީސް އޮފީހުގެ އަންޑަ ސެކްރެޓެރީ ފޮ ލީގަލް އެފެއާޒް މުހައްމަދު ފިރުޒުލް އަބްދުﷲ ހަލީލާ އަދި ބާރަށު ދާއިރާގެ މެމްބަރު އިބްރާހިމް ޝުޖާއު ވެސް ބައިވެރިވެ ވަޑައިގަތެވެ. އެ ޕާޓީން ބުނެފައި ވަނީ ކޮންމެ ހަފުތާއަކު އެއްފަހަރު، ހާއްސަ މައުލޫއަކަށް ސިލްސިލާކޮށް ޖަލްސާތައް ކުރިއަށް ގެންދާނެ ކަމަށެވެ.
