ޔޫކްރެއިން އަދި ރަޝިޔާއިން ދައުވާކުރާ ކްރިމިއާއަކީ މުސްލިމުންގެ ބިމެއް!

އެއީ 2014 ވަނަ އަހަރުގެ ދުވަސްތަކެވެ. އޭރު ވެސް ރޫސީންގެ ވެރިކަމުގައި ހުންނެވީ މިހާރުގެ ރައީސް ޕޫޓިންއެވެ. އެ އަހަރު ޔޫކްރެއިންގެ ވެރިކަން ވެއްޓި، ނުތަނަވަސް ކަމެއްގެ ތެރެއަށް ޤައުމު ގޮސްފައި ވަނިކޮށް، ރަޝިޔާގެ އަސްކަރީ ބާރުން ކްރިމިއާއަށް އަރައި ޔޫކްރެއިންގެ އިމުން އެ ސަރަހައްދު ވަކިކުރިއެވެ. ޔޫކްރެއިންގެ ވެރިކަން ވެއްޓުނު ގޮތް އަދި އެހެން ލިޔުމެއްގައި އަލިއަޅުވައިލާނަމެވެ. ކްރައިމިއާއަށް ރަޝިޔާގެ އަސްކަރިއްޔާއަށް ވެރިވެ، އެ އަހަރު ފެންނަ ނުފެންނަ ވޯޓެއް ނަގައި ކްރިމިއާއަކީ ރަޝިޔާގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ނިންމިއެވެ. މި ނިންމުން ދުނިޔޭގެ ޤައުމުތަކުން ބަލައި ނުގަތް ނަމަވެސް، ރަޝިޔާއިން ހިމެނޭހެން 11 ޤައުމަކުން ކްރައިމިއާ ، ރަޝިޔާގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ޤަބޫލު ކުރިއެވެ.

Ads by WAMCO

މިހާރު ޔޫކްރެއިންއަށް އަރައި ރޫސީން ކުރަމުން އަންނަ ހަނގުރާމައިގައި ވެސް ކްރިމިއާގެ ސަރަހައްދު ވަނީ ބޭނުންކޮށްފައެވެ. ރޫސީންގެ އަސްކަރީ ފައުޖުތައް ކްރިމިއާގައި ސްޓޭޝަންކޮށްފައިވާ އިރު، ޔޫކްރެއިނަށް ބްލެސްޓިކް މިސައިލްތައް ވެސް ކްރިމިއާ މަގުން ދަނީ ފޮނުވަމުންނެވެ.

ކްރިމިއާއަކީ ރަޝިޔާގެ ބައެއް ކަމަށް ރޫސީން ޤަބޫލު ކުރިޔަސް، ތާރީޚް ބުނާ ގޮތުން އެތަނަކީ ރޫސީންނަށް ވުރެ ބޮޑަށް މުސްލިމުންގެ ބިމެކެވެ. އެ ބިމުގައި ރޫސީންނަށް ވުރެ ގިނަ ދުވަހު ވެރިކަންކޮށްފައި ވަނީ މުސްލިމުންނެވެ. އެ ތަނުގެ ބިމުން ފައްސައިލެވިފައި ވަނީ މުސްލިމް ދަރިކޮޅެކެވެ.

ކްރިމިއާއި މުސްލިމުން

މުސްލިމުންނަށް އެއީ ގިރަމްއެވެ. ކްރިމިއާ މި ނަން އައިސްފައި ވަނީ ވެސް މި ނަމުންނެވެ. ގިރަމްއަކީ ތުރުކީ ބަހެކެވެ. މާނައަކީ ކިއްލާއެވެ. މި ސަރަހައްދަށް އަރަބި ނަމަކުން ނަން ދެވިފައި ވަނީ އެ ސަރަހައްދުގައި އެތަކެއް އަހަރެއް ވަންދެން އަރަބިން ވެރިކަން ކުރީމައެވެ.

ކްރިމިއާއަކީ އުޘްމާނީ ދައުލަތުން ފެށިގެން މުސްލިމުން ރަސްކަން ކުރަމުން އައި ސަރަހައްދެކެވެ. އުޘްމާނީ ދައުލަތުގެ ސީދާ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ނެތް ނަމަވެސް ކްރިމިއާއަކީ އުޘްމާނީ ދައުލަތަށް ޖިޒީ ދައްކަމުން އައި މުސްލިމް ވެރިން ވެރިކަން ކުރަމުން ދިޔަ ސަރަައްދެކެވެ. 1475ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ކްރިމިއާއަކީ މުސްލިމް ދައުލަތެއްގެ ބެލުމުގެ ދަށުގައި އޮތް ސަރަހައްދެކެވެ. އެ ތަނުގައި ވެރިކަން ކުރަމުން އައީ ތުރުކީ ނަސްލުމުގެ މުސްލިމުންނެވެ. އާދެ، ޓާޓާ މުސްލިމުންނެވެ. މި މީހުުންގެ ވެރިކަން މި ތަނުގައި އެތައް ސަކޭތަ އަހަރަކަށް ދެމިގެން ދިޔައެވެ.

ކްރިމިއާއަކީ ބްލެކްސީގެ ތެރެއަށް ނުކުމެފައިވާ ސަރަހައްދެކެވެ. މި ސަރަހައްދު ބޮޑެތި ބާރުތަކަށް މުހިންމު ސަރަަހައްދެއް ކަމުގައި ވަނީ މިހެންވެއެވެ. ކްރިމިއާގެ އެއްފަރާތުން އޮތީ ބްލެކްސީއެވެ. އަނެއް ބިތުގައި އޮތީ ސީ އޮފް އަޒޯވްއެވެ. ސަރަހައްދީ ބާރުވެރިކަން ހޯދުމަށް ކްރިމިއާ މުހިންމު ވަނީ މި ސަބަބާ ހުރެއެވެ.

17 ވަނަ ޤައުރުގެ ފަހުކޮޅު ރޫސީންނަށް ކްރިމިއާގެ މުހިންމުކަން އިޙްސާސްވީ ވެސް މި ސަބަބާ ހުރެއެވެ. ކަނޑުގެ މަގުން ވިޔަފާރިތައް ފުޅާވަމުން އައި އެ ޒަމާނުގައި، ކްރައިމިއާގެ މުހިންމުކަން އޭރުގެ ވެރިންނަށް ވިސްނުނެވެ. އަދި ކްރިމިއާ ހޯދަން އޭރު ރޫސީން ވިލާތުގެ ވެރިކަމުގައި ހުރި ޕީޓަރ 1 މަސައްކަތް ފެށިއެވެ. ރަޝިޔާގެ ދެކުނު ބިތް ފުޅާ ކުރުމުގެ މަސައްކަތުގެ ދަށުން، ކްރައިމިއާގެ ބިން ހޯދުމަށް ބޮޑެތި ހަނގުރާމަތަކެއް ވަނީ ކޮށްފައެވެ. ކްރިމިއާގެ ބާރު ހޯދަން އުޘްމާނީ ޚިލާފަތާ އެކު އެކި ފަހަރު މަތިން ހަނގުރާމަ ކުރެވި، ރޫސީންނަށް ނާކާމިޔާބުވިއެވެ. މި ހަނގުރާމަތައް ޤަރުނަކަށް ދިގުލައިގެން ދިޔައެވެ.

18ވަނަ ޤަރުނުގައި ރޫސީންގެ ބާރުގަދަވެ، އުޘްމާނީ ދައުލަތް ބަލިކަށިވުމުގެ ނަތީޖާއަކަށް ވެގެން ދިޔައީ، ރޫސީ ވިލާތް ހަނގުރާމައަކަށް ވުރެ ހަނގުރާމައެއް ވަރުގަދަ ކުރަމުން ދިއުމެވެ. މިގޮތުން، 1768އިން 1774އާ ހަމައަށް ކުރެވުނު ހަނގުރާމައިގައި ރޫސީ ވިލާތަށް ބޮޑު މޮޅެއް ލިބުނެއެވެ. އެ ހަނގުރާމަ ނިމިގެން ދިޔައީ، އުޘްމާނީ ޚިލާފަތާއި ރޫސީ ވިލާތާ ދެމެދު މުއާހަދާއެއް ކުރެވިގެންނެވެ. އެ މުއާހަދާގެ ދަށުން ކެރްޗް ޕޯޓްގެ ކޮންޓްރޯލް ރޫސީންނަށް ދެވުނެވެ.

ކެރްޗް ޕޯޓަކީ ބްލެކްސީއިން ސޯ އޮފް އަޒޯވްއަށް ދާމަގުގެ ކްރިމިއާ ފަޅިއެވެ. މީގެ އިތުރުން ކްރިމިއަން ޓާޓާ ސްޓޭޓްގެ ނަމުގައި، މިނިވަން ދައުލަތެއް އުފެދުނެވެ. އެހެން ނަމަވެސް، 1783ވަނަ އަހަރު ރޫސީ ވިލާތުގައި އޭރު ވެރިކަން ކުރަމުން އައި ކެތަރިން2 އެ މުއާހަދާއާ ޚިލާފުވެ، ކްރިމިއާ ހިފައި، އެއީ ރޫސީވިލާތުގެ ބައެއް ކަމުގައި ނިންމިއެވެ. ކްރިމިއާއަކީ ރޫސީންގެ ތަނެއްގެ ގޮތުގައި އެ މީހުން ދެކެނީ މިހެންވެއެވެ.

ސޯވިއަޓް ޔޫނިއަންއާއި ކްރައިމިއާ

ތާރީޚްގެ ތަންކޮޅެއް ކުރިޔަށް ޖެހިލަމާ ހިނގާށެވެ. 178 އިން ފެށިގެން ކްރައިމިއާގައި ވެރިކަން ކުރަމުން އައީ ރޫސީ ދައުލަތުންނެވެ. ރޫސީންގެ ދައުލަތް (ރަޝިޔަން އެންޕަޔަރ) ބަލިކަށިވެ، 1917ވަނަ އަހަރު އުވިގެން ދިއުމާ އެކު އަނެއްކާ ވެސް ކްރިމިއާގައި މިނިވަން ދައުލަތެއް ޤާއިމް ކުރެވުނެވެ. ނަމަވެސް ރަޝިޔާގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމައަށް ފަހު، 1922ވަނަ އަހަރު އުފެދުނު ސޯވިއަޓް ޔޫނިއަންއާ އެކު، އަނެއްކާ ވެސް ރޫސީންގެ އަތްދަށަށް ކްރައިމިއާ ދިޔައެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މި ފަހަރު، ކްރައިމިއާއަކީ އަމިއްލަ ބާރު އޮތް ސަރަހައްދަކަށް ބަދަލު ކުރެވިގެން ދިޔައެވެ. އޭރު ވެސް ކްރައިމިއާ އޮތީ ރަޝިޔަން ސޯވިއަޓް ފެޑްރޭޓިވް ސޯސަލިޓް ރިޕަބްލިކްގެ ދަށުގައެވެ،

ސޯވިއަޓް ޔޫނިއަންއަކީ 1922ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 1991ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް ދެމިއޮތް، 15 ޖުމްހޫރިއްޔާއެއްގެ މެދުގައި އުފެދުނު ވަރުގަދަ ޔޫނިއަންއެކެވެ. ރަޝިޔާއާއި ޔޫކްރެއިނަކީ ވެސް ސޯވިއަޓް ޔޫނިއަންގެ ބައެކެވެ.

ކްރައިމިއާގައި ސޯވިއަޓް ޔޫނިއަންގެ ބާރު ކެނޑުނީ ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައިގެ ދުވަސްވަރުއެވެ. 1942ވަނަ އަހަރުގެ ސެޕްޓެންބަރުން ފެށިގެން 1943ވަނަ އަހަރުގެ އޮކްޓޯބަރު މަހާ ހަމައަށް ކްރައިމިއާގައި ވެރިކަންކޮށްފައި ވަނީ ޖަރުމަނުގެ ނާޒީންނެވެ. އެއީ ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައިގައި ސޯވިއަޓް ޔޫނިއަން ބަލިކޮށް، ޔޫކްރެއިންގެ ބޮޑުބައި ހިފުމަށް ފަހުއެވެ.

ޖަރުމަނުގެ ފައުޖުތައް ބަލިކޮށް، އަލުން ސޯވިއަޓް ޔޫނިއަންގެ ބާރުގެ ދަށަށް ގެނެސްފައި ވަނީ 1943ވަނަ އަހަރުގެ ފަހުކޮޅުއެވެ. އޭރު ސޯވިއަޓް ޔޫނިއަންގެ ވެރިޔަކަށް ހުންނެވީ ޖޯޒެފް ސްޓާލިންއެވެ. 1922ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 1953ގައި އޭނާ އަވަހާރަވުމާ ހަމަޔަށް އޭނާ ވެރިކަން ކުރެއްވިއެވެ.

މުސްލިމުންގެ ޤަތުލު އާއްމު

ޖޯޒެފް ސްޓާލިންއަށް ކްރިމިއާ ސަރަަހައްދަކީ ވަރަށް މުހިންމު ސަރަހައްދެކެވެ. އޭނާގެ ވެރިކަމުގައި ކްރިމިއާ ސަރަހައްދުގައި ރަޝިޔާ ނަސްލުގެ މީހުން ވަޒަންވެރި ކުރުވުމަށް ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވުނެވެ. އަދި އެ ސަރަހައްދުގައި ނަޞާރާދީން އާލާކުރުމަށް ވެސް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވުނެވެ.

މި މަސައްކަތަށް އިތުރު ބޮޅެއް ޖޯޒެފް ސްޓާލިން އިތުރު ކުރެއްވީ، ކްރައިމިއާގެ ބޮޑު އާބާދީއެއް ކަމަށްވާ ޓާޓާ މުސްލިމުން އެ ސަރަހައްދުން ބޭރު ކުރުމުގެ ވިސްނުމާއެކުއެވެ.

ޓާޓާ މުސްލިމުންނަކީ ތުރުކީއަށް ނިސްބަތްވާ ބައެކެވެ. ކްރައިމިއާގައި އުޘްމާނީ ދައުލަތުގައި މި ސަރަހައްދުގައި ވެރިކަންކޮށްފައި ވަނީ މި ދަރިކޮޅުގެ މީހުންނެވެ. ރަޝިޔާއިން ކްރައިމިއާ 1783ވަނަ އަހަރު ހިފިއިރު، އެ ސަރަހައްދުގައި ދިރިއުޅެމުން ދިޔަ އާބާދީގެ 98އިންސައްތައަކީ ޓާޓާ މުސްލިމުންނެވެ. އެއީ ގާތްގަނޑަކަށް މިލިޔަނެއްހައި މީހުންނެވެ. ރަޝިޔާއިން ކްރައިމިއާ ހިފުމުން 300،000އެއްހައި މުސްލިމުން އެ ސަރަހައްދު ދޫކޮށް ވަނީ ހިޖުރަކޮށްފައެވެ. 1855ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 1866 ދެމިގެން ދިޔަ އުޘްމާނީ ޚިލާފަތާއި ރޫސީން ކުރި ހަނގުރާމައިގެ ސަބަބުން ވެސް 500،000އެއްހައި ޓާޓާ މުސްލިމުން، ރޫސީންގެ ކޮންޓްރޯލްގައި އޮތް ކްރައިމިއާ ދޫކޮށް ހިޖުރަކޮށްފައިވެއެވެ.

1783ވަނަ އަހަރު އާބާދީގެ 98 ޕަސެންޓް ކަމުގައިވި ޓާޓާ މުސްލިމުންގެ އާބާދީ ވަރަށް ބޮޑަށް މަދުވެ، 1897އައި އިރު ކްރިމިއާގެ 34 އިންސައްތައަކީ ޓާޓާ މުސްލިމުން ކަމުގައިވިއެވެ. އަދި މި ނަންބަރު ދިޔައީ ދަށަށެވެ. މިގޮތުން، 1939 ވަނަ އަހަރު ކްރިމިއާގައި ދިރިއުޅެމުން ދިޔައީ 218,879 ޓާޓާ މުސްލިމުންނެވެ. އެއީ ކްރައިމިއާގެ އާބާދީގެ 19.4 އިންސައްތައެވެ.

ޖޯޒެފް ސްޓާލިން މަސައްކަތް ކުރީ ކްރައިމިއާއިން ޓާޓާ މުސްލިމުންގެ އިތުރުން ދެންތިބި މައިނޯރިޓީ ނަސްލުތައްވެސް ނައްތައިލާށެވެ. އަދި ކްރައިމިއާއަކީ ޞަލީބީންގެ ތަނަކަށް ހަދާށެވެ.

މި ޕްލޭންގެ ދަށުން 1944ވަނަ އަހަރު ޓާޓާ މުސްލިމުން، ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައިގައި ނާޒީންނަށް އެހީތެރިވިކަމުގެ ތުހުމަތު ކުރިއެވެ. އަދި ނާޒީން، ޔަހޫދީން ޤަތުރު ކުރި ކުރުމުގައި ޓާޓާ މުސްލިމުންގެ ބައިވެރިވުން އޮތް ކަމަށް ބުންޏެވެ. އަދި ތިން ދުވަސް ތެރޭ ކްރައިމިއާ ސަރަހައްދުން ފޭބުމަށް ޓާޓާ މުސްލިމުންނަށް މުހުލަތެއް ދިނެވެ.

ކްރައިމިއާގެ މުސްލިމުން ނާޒީންނަށް އެހީވި ކަމަށް ތުހުމަތު ކުރި ނަމަވެސް، ނާޒީންގެ ވެރިކަމާ ދެކޮޅަށް ޓާޓާ މުސްލިމުންގެ ވަނީ ނިކުމެފައެވެ. މިގޮތުން ސޯވިއަޓް ޔޫނިއަންއަށް ޖާސޫސީ މައުލޫމާތު ދިނުމުގައި ވެސް އިސް ދައުރެއް މިބައިމީހުން އަދާ ކުރިއެވެ. ސޯވިއަޓް ޔޫނިއަންގެ އެންމެ މަތީ ޝަރަތު ހީރޯ އޮފް ސޯވިއަޓް ޔޫނިއަން ވެސް 6 ޓާޓާ މުސްލިމަކަށް ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައަށް ފަހު ލިބުނެވެ.

މި ހުރިހައި ކަންތަކެއް މިހެން އޮތް ނަމަވެސް، ޖޯޒެފް ސްޓާލިން ނިންމެވުން ދެމެހެއްޓިއެވެ. އެއީ އޭނާގެ ދުނިޔެވީ އެދުން ކަމަށްވާ، ކްރައިމިއާ ނަޞާރާ ކުރުމުގެ ހަމައެކަނި މަގަކީ އެއީ ކަމަށްވާތީއެވެ. މި ގޮތަކަށް ބޭރުކުރުމުގައި 10 ނަސްލެއްގެ ބަޔަކު ޤައުމުން ބޭރުކުރިއެވެ.

ކްރައިމިއާގައި އޭރު ދިރިއުޅެމުން ދިޔަ މީހުންގެ ތެރެއިން 228,392 މީހުން ޤައުމުން ބޭރުކޮށްލިއެވެ. އޭގެ ތޭރޭގައި ގިނައީ ޓާޓާ މުސްލިމުންނެވެ. އެއީ 191,044 މީހުންނެވެ. އޭގެ އިތުރުން، 9620 އަރުމީނިއާ މީހުންނާއި 12،420 ބަލްގޭރިއާ މީހުންނާއި 15،040 ގްރީކް މީހުން ވަނީ އެ ސަރަހައްދުން ބޭރުކޮށްފައެވެ. އަދި އެހެން ނަސްލުތަކާއި ދަރިކޮޅުތަކުގެ މީހުން ބޭރު ކުރެވުނެވެ މަޤްސަދަކަށްވީ ކްރިމިއާ ނަޞާރާ ކުރުމެވެ.

އެ މީހުން އުމުރު ދުވަހު ދިރިއުޅެމުން ދިޔަ ގެއިން ނިކުންނަން ދިނީ 3 ދުވަހެވެ. ތިންވަނަ ދުވަހު ބަޑި ޖައްސައިގެން ގެއިން ނެރުނެވެ. އަދި ޓްރެއިންއެއްގައި ސޯވިއަޓް ޔޫނިއަންގެ އޭޝިއާ ސަރަހައްދުގެ ހަނަފަސް ހިސާބަަކަށް އެ މީހުން ގެންދިޔައެވެ. އެއީ މިހާރުގެ އުޒްބަކިސްތާނުގެ ދެކުނުގެ ސަރަހައްދެވެ.

އެ މީހުން ގެންދިޔައީ، ޓްރެއިންނަކަށް އަރުވައިފައި، ބޭރުން ލޮކްކޮށްފައެވެ. ޓްރެއިންއިން ބޭރަށް ދެވޭނެ އެއްވެސް ގޮތެއް ނެތް ގޮތަށެވެ. މި ދަތުރުގައި 7,889 މީހުން ވަނީ ޝަހީދުވެފައެވެ. ފިތިގެންނާއި ކާނެ އެއްޗެއް ނެތި ބަނޑަށެވެ. ސާފު ވައި ނުލިބި އެންމެން ތިބީ ބަލިވެފައެވެ. މަރުވެފައިވާ މީހުންގެ ހަށިތައް ވެސް ބެހެއްޓީ ރޭލުގެ ތެރޭގައެވެ. އަދި ކުނިވާން ފެށުމުން، ކުޑަ ދޮރެއް ހުޅުވައިލުމަށް ފަހު މަރުވެފައިވާ މީހުން އެއްލައިލާ ކަމަށްވެއެވެ. އެ ދަތުރަކީ 24 ދުވަހުގެ ދިގު ދަތުރެކެވެ.

1944ވަނަ އަހަރު ޖުލައި މަހުގެ 4ވަނަ ދުވަހު ކްރައިމިއާއިން ޓާޓާ ހުރިހައި މުސްލިމުން ބޭރުކޮށްފައިވާ ކަން ރަސްމީކޮށް އިއުލާން ކުރިއެވެ. ނަމަވެސް އޭގެ ދުވަހެއް ފަހުން އަރަބަތު ސްޕިޓް ނަމަކަށް ކިޔާ ޝަހަރެއްގައި ޓާޓާ މުސްލިމުން ދިރިއުޅެމުން ދިޔަކަން އަސްކަރިއްޔާއަށް އެނގުނެވެ. ޖުލައި 20ވަނަ ދުވަހު މި އެންމެން ކަނޑު ބޯޓަކަށް އަރުވައި ރަށް ނުފެންނަ ހިސާބަށް ގެންގޮސް ކަނޑު ފެއްތިއެވެ. އަޑިއަށް ނުގޮސް ތިބި މީހުންގެ ގަޔަށް މެޝިން ބަޑިން ހަމަލާދީ މަރައިލިއެވެ.

ގިނަ އަހަރުތަކެއް ވަންދެން އަޒަރުބައިޖާންގެ މި ސަރަަހައްދުގައި އުޅެމުން ދިޔަ ފަރާތްތަކަކީ ޤައުމަށް ޣައްދާރުންގެ ގޮތުގައި ބަލައިގަތެވެ. އަދި އެއީ ދެވަނަ ދަރަޖައިގެ މީހުންގެ ގޮތުގައި ބެލުނެވެ. އެ މީހުން ލައްވައި ފައިސާ ނުދީ އަޅު މަސައްކަތް ކުރުވިއެވެ. ކޮއްތުގެ ގޮތުގައި ދެނީ މަދު ކާއެތި ކޮޅެކެވެ. ކިޔެވުމުންނާއި ކުޑަކުދިންނަށް ކިޔަވައިދިނުން މަނާ ކުރިއެވެ.

މިގޮތުގައި އެ މީހުން ފަސް އަހަރު ދުވަހު އުޅުނެވެ. ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި މި ފަސް އަހަރު ތެރޭގައި، ބަލިތައް ޖެހިގެންނާއި ބަނޑުހައިހޫނުކަމުގެ ސަބަބުން 44,125 ޓާޓާ މުސްލިމުން ވަނީ ޝަހީދު ވެފައެވެ. މީގެ ތެރެއިން ގިނައިން މަރުވެފައި ވަނީ ކުޑަކުދިންނެވެ.