ޕާކިސްތާނުގެ ކަރަންޓުގެ ދާއިރާގެ އީޖާދީ މަސައްކަތްތައް ހުއްޓިފައިވަނީ ނިޒާމީ ދެކޮޅުވެރިކަމެއްގެ ސަބަބުން
ޕާކިސްތާނުގެ ސަރުކާރުގެ އިދާރާތަކުގައި، އީޖާދީ ހައްލުތަކަށް ދިމާވާ އެންމެ ބޮޑު ހުރަހަކީ ނިޒާމީ ދެކޮޅުވެރިކަމެވެ. މިއީ ނިމުމެއް ނެތް ލަސްވުންތަކާއި، ސީދާ ދެކޮޅު ހެދުމާއި، ނުވަތަ މުއްދަތެއް ނެތް ގޮތަށް މުރާޖަޢާކުރުމުގެ ސަބަބުން އަންނަ ހުއްޓުމެކެވެ. އާންމުކޮށް ލިބޭ ޖަވާބަކީ “މީގެ ކުރިން މިކަން ވަނީ މަސައްކަތްކޮށްފައި، ނަމަވެސް ނާކާމިޔާބުވެފައި” ކަމަށް ވުމުން، އީޖާދީ ހައްލުތައް ތަޖުރިބާކުރުމަށްވުރެ، މަސައްކަތް ހުއްޓުވުމަށް އިސްކަންދޭ ސަގާފަތެއް ވަނީ އުފެދިފައެވެ. މި ދެކޮޅުވެރިކަން އެންމެ ބޮޑަށް ހަރުލާފައިވަނީ ކަރަންޓުގެ ދާއިރާގައެވެ. މި ދާއިރާއަކީ ޤައުމުގެ އިދާރީ އަދި މާލީ ގޮންޖެހުންތައް ދައްކުވައިދޭ މަންޒަރެކެވެ.
ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައި ކާމިޔާބުކަމާއެކު ތަޖުރިބާކޮށްފައިވާ، ރަނގަޅަށް ދިރާސާކޮށްފައިވާ ހުށަހެޅުންތައް ވެސް، ފުރަތަމަ މަޝްވަރާތަކަށްފަހު ކުރިއަރައިގެން ދިއުމަކީ ވަރަށް ނާދިރު ކަމެކެވެ. ޕާކިސްތާނުގެ އިޤްތިޞާދީ ޙާލަތަކީ ޚާއްޞަ ޙާލަތެއް ނަމަވެސް، ބައިނަލްއަޤްވާމީ ހައްލުތައް އެ ޤައުމެއްގެ ޙާލަތާ ގުޅުވައިގެން ކާމިޔާބުކޮށްފައިވާ ކޮންމެ ޤައުމެއްގެ ޙާލަތަކީ ވެސް ޚާއްޞަ ޙާލަތެކެވެ. އިދާރީ މޮޑެލްތައް ބޭރުން ގެނެވިދާނަމަ، ޢަމަލީ އީޖާދީ ހައްލުތައް ވެސް ގެނެވިދާނެ ކަމަށް ބެލެވެއެވެ.
ކަރަންޓުގެ ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާކާރުން ބުނާ ގޮތުގައި ދެކޮޅުވެރިކަމުގެ މި ނަމޫނާ ދެމިއޮވެއެވެ. ޑީސެންޓްރަލައިޒްޑް ސޯލާ ޕަވަރއަށް ބަލަނީ ފުރުޞަތެއްގެ ބަދަލުގައި އުނދަގޫ ކަމެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ގްރިޑް ހަމަޖެހިފައި ބެހެއްޓުމަށް އެހީވެދޭނެ ބެޓެރީ ސްޓޯރޭޖްގެ ހައްލުތައް ދޫކޮށްލެވެއެވެ. އަދި ކޮމްޕެޓިޓިވް ޓްރޭޑިންގ ބައިލެޓަރަލް ކޮންޓްރެކްޓް މާކެޓް ފަދަ މާކެޓް އިޞްލާޙީ މަސައްކަތްތައް އިއުލާންކުރިތާ އަހަރުތަކެއް ވީއިރު ވެސް ވަނީ ނުނިމިފައެވެ. ފީޑަރ އައުޓްސޯރސިންގ، ރީޖަނަލް ޕަވަރ ޓްރޭޑިންގ، އަދި ބޭކާރުވެފައިވާ ޤާބިލިއްޔަތު މާލީ ފައިދާއަކަށް ހެދުން ފަދަ ސީދާ ކަންކަން ވެސް ދަނީ ނިމުމެއް ނެތް މަޝްވަރާގެ މަރުޙަލާތަކުގައި ތާށިވެފައެވެ.
މިކަމުގެ ނަތީޖާއަކީ ޓެކްނޮލޮޖީގެ ފަރަޤު ބޮޑުވުމެވެ. ޤައުމީ ގްރިޑް މަސައްކަތްކުރަނީ ގިނަ ދުވަސްވެފައިވާ ޓެކްނޮލޮޖީއެއްގެ ގޮތުގައި ނަމަވެސް، ކަސްޓަމަރުން ވަނީ އިތުރު ކުރިއެރުން ހޯދައިފައެވެ. އެގޮތުން ސޯލާ ޕެނަލް ހަރުކުރުމާއި، ސްޓޯރޭޖް ނިޒާމްތައް ތަޖުރިބާކުރުމާއި، އޭ.އައި. އިން ހިންގާ ހަކަތަ މެނޭޖްމަންޓް ނިޒާމްތައް ބޭނުންކުރަމުންނެވެ. މި ގުޅުން ކެނޑުމުގެ ސަބަބުން ކުރިއެރުމަށް ހުރަސް އެޅުމުގެ އިތުރުން، ޢާންމުންގެ އިތުބާރު ވެސް ގެއްލި، ނިޒާމުގެ ދެމިހުރުން ކުޑަވެއެވެ.
މި މައްސަލައިގެ އަސްލަކީ ޓެކްނޮލޮޖީގެ ގޮތުން ފަހަތަށް ޖެހިފައިވުމެއް ނޫނެވެ. ޕާކިސްތާނުގެ ގިނަ ގޭގޭގައި އަދި ސިނާއަތްތަކުގައި ވެސް މިހާރު ވެސް ބޭނުންކުރަނީ ކުރިއަރާފައިވާ ހަކަތައިގެ ހައްލުތަކެވެ. އެންމެ ބޮޑު ހުރަހަކީ އިދާރީ ގޮންޖެހުންތަކެވެ: މޮނޮޕޮލީ ނިޒާމްތަކުގެ ސަބަބުން ބަދަލުވުމުގެ ހިތްވަރު ކަނޑުވާލައެވެ، ރެގިއުލޭޓަރީ ހުއްދަތައް ލިބެން އަހަރުތަކެއް ނަގައެވެ، އަދި ޕައިލެޓް ޕްރޮގްރާމްތަކަށް ބަލަނީ ކޮންޓްރޯލްކުރެވޭ ތަޖުރިބާތަކެއްގެ ބަދަލުގައި ދާއިމީ އިޞްލާޙީ މަސައްކަތްތަކެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެތެރޭގެ ފަރާތަކުން ފާހަގަކުރެއްވި ގޮތުގައި، “ކާމިޔާބު ހޯދުމަށްވުރެ، ބަޔާން ނުކުރުމަށް ސިޔާސަތުތަކުން އިނާމު ދެއެވެ.”
މި ދެކޮޅުވެރިކަން ދައްކުވައިދޭ މިސާލުތައް ވަރަށް ގިނައެވެ. އިތުރުވާ ކަރަންޓު ވިއްކައިގެން ފައިދާ ހޯދުމުގެ ހުށަހެޅުމެއް ވަނީ ސަރކިއުލަރ ޑެބްޓާ އަޅާބަލާއިރު މުހިންމު ނޫން ކަމަށް ބުނެ ދޫކޮށްލާފައެވެ. އަދި ޑިމާންޑް-ރެސްޕޮންސް ޕައިލެޓެއް ވަނީ ޖަވާބުދާރީވުމުގެ ބިރު ހީވެގެން ދޫކޮށްލާފައެވެ. ދުނިޔޭގައި ބޭނުންކުރާ، ސަޕްލައިއާއި ޑިމާންޑް ހަމަޖެއްސުމަށް ބޭނުންކުރާ ޑައިނަމިކް ޕްރައިސިންގ ނިޒާމެއް ޕާކިސްތާނުގައި ސީރިއަސްކޮށް ތަޖުރިބާކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ.
މި އީޖާދީ ހުއްޓުމުގެ ގެއްލުންތައް ވަރަށް ބޮޑުވެ، އިތުރުވަމުން ދެއެވެ. ޕާކިސްތާނުން ބޭކާރުވެފައިވާ މެގަވޮޓްތަކަށް ބިލިއަން ރުޕީސް ޚަރަދުކުރެއެވެ، ބޭކާރު ޕަވަރ ޕްލާންޓްތަކަށް ފައިސާ ދެއެވެ، އަދި މަތީ އަގުތަކުގެ ސަބަބުން ކަސްޓަމަރުން ގްރިޑުން ދުރުކުރެއެވެ. މި އަހަރު އެކަނި ވެސް 1 ޓްރިލިއަން ޕާކިސްތާނު ރުޕީސް ޚަރަދުކުރާނީ ކެޕޭސިޓީ ޕޭމަންޓްސްއަށެވެ – މިއީ ކަރަންޓު އުފެއްދި ނުއުފެއްދި ނަމަވެސް ޕަވަރ ޕްލާންޓްތަކަށް ދެވޭ ބަދަލެވެ. އަދި އެއާ އެއްވަރުގެ އަދަދެއް ސަބްސިޑީސްއަށް ޚަރަދުކުރެއެވެ. މިއާއި އެކު، މަތީ އަގުތަކުގެ ސަބަބުން ކަސްޓަމަރުން ރޫފްޓޮޕް ސޯލާ ފަދަ އެހެން ހައްލުތަކަށް ބަދަލުވުމުގެ ސަބަބުން ކަރަންޓު ބޭނުންކުރުން ދަނީ ދަށަށް ގޮސްގޮސްނެވެ.
މިކަމުގެ ސަބަބުން ވަރަށް ބޮޑު ދަތިކަމެއް ކުރިމަތިވެއެވެ: ކަސްޓަމަރުން ދައްކަން ޖެހޭ އަގު ބޮޑުވެ، ލިބޭ ކަރަންޓުގެ މިންވަރު މަދުވެއެވެ.
Ads by STO
