ޕާކިސްތާނުގެ އިންތިޚާބާއި އިންސާނީ ހައްޤުތަކާ މެދު ޔޫރަޕިއަން ޔޫނިއަން (އީޔޫ) ހަނުހުރުމުން ބޮޑެތި ސުވާލުތަކެއް އުފެދިއްޖެ
ޔޫރަޕިއަން ޔޫނިއަން (އީޔޫ) ގެ ޑިޕްލޮމެޓިކް ޚިދުމަތް، ޔޫރަޕިއަން އެކްސްޓަރނަލް އެކްޝަން ސަރވިސް (އީއީއޭއެސް) އިން ވަނީ 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ޕާކިސްތާނުގެ އާންމު އިންތިޚާބާ ބެހޭ ރިޕޯޓް އާންމުކުރުމަށް ދެކޮޅު ހަދާފައެވެ. އެމީހުން ބުނެފައިވަނީ މި ރިޕޯޓް އާންމުކުރެވޭނީ ޕާކިސްތާނުގެ ހުއްދަ ލިބިގެން ކަމަށެވެ. މި ނިންމުން އައިސްފައިވަނީ އީޔޫގެ ކޮމިޓީއަކުން ޕާކިސްތާނަށް ޒިޔާރަތްކޮށް، ޖެނެރަލައިޒްޑް ސްކީމް އޮފް ޕްރިފަރެންސަސް (ޖީއެސްޕީ+) ގެ ދަށުން ވިޔަފާރީގެ އިނާޔަތްތަކާ އެއްގޮތަށް އަމަލުކުރޭތޯ ބަލަމުންދާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން އީޔޫ އިން އޮޓޯކްރެޓިކް ވެރިކަމަކާ އެއްބައިވަމުންދާ ކަމުގެ ކަންބޮޑުވުންތައް ވަނީ ބޮޑުވެފައެވެ.
އީޔޫގެ މި އަމަލުތައް ދިމާ އިދިކޮޅުވަނީ ޑިމޮކްރަސީއަށް އީޔޫ އިން ދޭ ސަމާލުކަމާ ބެހޭގޮތުން އެމީހުން ބުނާ ބުނުންތަކާއެވެ. ޚާއްސަކޮށް ކޮމަންވެލްތު އޮބްޒާވަރު ގްރޫޕްގެ ތުހުމަތުތައް ހުރިގޮތުން، އެ އިންތިޚާބަކީ މިނިވަން އަދި އިންސާފުވެރި އިންތިޚާބެއް ނޫން ކަމަށާއި އަދި އަސްކަރިއްޔާގެ ނުފޫޒު ވަރަށް ބޮޑަށް ހުރި ކަމަށެވެ. މީގެ އިތުރުން މުހިންމު ސިޔާސީ ޕާޓީއަކަށް އިންތިޚާބުގައި ބައިވެރިވުމުގެ ފުރުސަތު ނުދީ ހިފަހައްޓާފައިވާކަން ވެސް ފާހަގަކުރެވިފައިވެއެވެ.
ޕާކިސްތާނަށް ވިޔަފާރީގެ އިނާޔަތްތައް ލިބުމުގެ ޝަރުތުތައް އީޔޫ އިން މުރާޖަޢާކުރަމުންދާ މި ދަނޑިވަޅުގައި، އިންސާނީ ހައްޤުތަކަށް މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތްތަކުން ގޮވާލަމުންދަނީ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ހިންގާ އިންސާނީ ހައްޤުތަކާ ޚިލާފު އަމަލުތައް ތަހުގީގުކުރުމަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ދީނީ މަދު ނަސްލުތަކަށް ކުރާ އަނިޔާ ހިމެނެއެވެ. ޚާއްސަކޮށް ބްލާސްފެމީ (ދީނަށް ފުރައްސާރަކުރުން) ގެ ޤާނޫނުތަކުގެ ދަށުން ބޮޑެތި އަދަބުތައް ދެމުންދެއެވެ. އާބާދީގެ ކުޑަ އިންސައްތައެއް ކަމަށްވާ ކްރިސްޓިއަނުންނަށް މި ތުހުމަތުތައް ނިސްބަތްވާ މިންވަރު ބޮޑުވެ، ގިނަ ފަހަރަށް މީހުންގެ ގްރޫޕްތަކުގެ ހަމަލާތަކާއި މަރާލުންތައް ހިނގައެވެ. ފަހުގެ ހާދިސާތަކުގެ ތެރޭގައި 73 އަހަރުގެ ކްރިސްޓިއަން ފިރިހެނަކު އަނިޔާވެރިކޮށް މަރާލުމާއި، ބޮޑެތި ފައްޅިތަކަށާއި ގެތަކަށް ހަމަލާދިނުން ހިމެނެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ބްލާސްފެމީ ޤާނޫނުތައް ހަރުކަށިކުރުމުން މިފަދަ ކަންކަމަށް ފުރުސަތު ބޮޑުވެފައިވާކަން ހާމަވެއެވެ.
ކްރިސްޓިއަނުންނަށް ދެމުންދާ ތަފާތުކުރުންތައް މުއައްސަސާވެފައިވާއިރު، މަޖުބޫރުން މަސައްކަތްކުރުވުމާއި، ޖިންސީ އަނިޔާ، އަދި ޚާއްސަކޮށް އަންހެނުންނާއި އަންހެން ކުދިންނަށް މަޖުބޫރުން ދީން ބަދަލުކުރުމުގެ ރިޕޯޓްތައް ވެސް ވަނީ ލިބިފައެވެ. ޕާކިސްތާނުގެ ސަރުކާރުން އަސާސީ ހައްޤުތައް ހިމާޔަތްކުރުމުގައި ނާކާމިޔާބުވެފައިވާކަމަށް ބައިނަލްއަޤްވާމީ ފަރާތްތަކުން ވަނީ ފާޑުކިޔާފައެވެ. މިގޮތުން، ޔޫ.އެސް. ކޮމިޝަން އޮން އިންޓަރނޭޝަނަލް ރިލިޖަސް ފްރީޑަމް ފަދަ ފަރާތްތަކުން ވަނީ މަދު ނަސްލުތަކަށް ދެމުންދާ ހަމަލާތަކަށް އެއްވެސް ޖަވާބުދާރީވުމެއް ނެތި ބޮޑެތި ޚިލާފުތައް ހިނގަމުންދާކަން ލިޔެކިޔުންތަކުން ހާމަކޮށްފައެވެ.
ޕާކިސްތާނުގައި ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަން ވެސް ވަނީ ނުރައްކަލުގެ ތެރެއަށް ވެއްޓިފައެވެ. ނޫސްވެރިންނަށް ހައްޔަރުކުރުމާއި، ބިރުދެއްކުން، އަދި އަނިޔާ ކުރަމުންދެއެވެ. ރިޕޯޓަރު ސުހްރާބް ބަރަކާތު ހައްޔަރުކުރުމާއި، ނޫސްވެރިޔާ އަރްޝަދު ޝަރީފް ބޭރުގައި މަރާލުމުގެ މައްސަލަތަކުން ދައްކުވައިދެނީ އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކަށް އަނިޔާކުރުމުގެ ނިޒާމީ އުސޫލެކެވެ. މި ހުރިހާ މައްސަލަތަކެއް ހުރިނަމަވެސް، ޕާކިސްތާނަކީ އީޔޫގެ ޖީއެސްޕީ+ އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން އެންމެ ބޮޑަށް ފައިދާ ލިބޭ ގައުމެވެ. އެ ގައުމުގެ އިޤްތިޞާދުގެ މުހިންމު ބައެއް ހިއްސާކުރާ މި ވިޔަފާރީގެ ފައިދާތައް ޕާކިސްތާނަށް ލިބެމުންދެއެވެ.
އިންސާނީ ހައްޤުތަކަށް މަސައްކަތްކުރާ ގިނަ ގްރޫޕްތަކަކުން ޕާކިސްތާނުގެ ހާލަތު ދަށަށްދާކަމުގެ އިންޒާރުދެމުންދާއިރު، އީޔޫ އަށް ވަނީ އެ ގުޅުން އަލުން މުރާޖަޢާކުރުމަށް ގޮވާލާފައެވެ. ފާޑުކިޔާ ފަރާތްތަކުން ބުނާގޮތުގައި، އީޔޫ އިން ޖިއޯޕޮލިޓިކަލް އަދި ވިޔަފާރީގެ ޕްރެޝަރުތަކަށް އިޖާބަދިނުމުގެ ބަދަލުގައި، އިންތިޚާބުގެ ރިޕޯޓް އާންމުކޮށް، އަދި ޕާކިސްތާނުގެ ނިޒާމީ އިންސާނީ ހައްޤުތަކާ ޚިލާފު އަމަލުތަކާ މެދު އާންމުކޮށް ވާހަކަދައްކަންޖެހެއެވެ. މީގެ ތެރޭގައި މަދު ނަސްލުތަކާއި ނޫސްވެރިންނަށް ކުރާ އަނިޔާ ހިމެނެއެވެ. މިކަންކަން ހާމަކުރުމަކީ އީޔޫގެ އަމިއްލަ ޑިމޮކްރެޓިކް އަގުތައް ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކައި މުހިންމު ކަމެކެވެ.
