ވަށައިގެން މިއޮތީ މާސިންގާ ކަނޑު، އަވަހަށް ފަތަން ދަސްކުރޭ!
އަޅުގަނޑު މިއުޅެނީ މީހަކަށް މަލާމާތް ކުރާކަށް ނޫނެވެ. މީހަކު ދަށް ކޮށްލާކަށް ވެސް ނޫނެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ހަގީގަތަށް ވާހަކައެއް ދަންނަވާލަން ވެގެންނެވެ. ހަގީގަތް އޮތް ގޮތް ހާމަ ކޮށްދޭން ވެގެންނެވެ. ގަބޫލު ކުރުމާއި ނުކުރުމަކީ އެހެން ކަމެކެވެ. ގަބޫލު ނުކުރިޔަސް ހަގީގަތް އޮތީ ލޯ ކުރިމަތީގައި ފެންނާށެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހިރާއްޖެ އަކީ ޖަޒީރާ ރަށްތަކަކުން އުފެދިފައިވާ ގައުމެކެވެ. އަޅުގަނޑުމެން އެއް ރަށުން އަނެއް ރަށަށް މިހާރު ވެސް ގިނަ ފަހަރަށް ދަތުރު ކުރަނީ ކަނޑުމަގުންނެވެ. އެހެނީ ކޮންމެ ރަށަކަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވައިގެ މަގުން ނުދެވޭތީއެވެ. އަތޮޅު ތެރޭގައި ވައިގެ މަގުން ދުއްވާކަށް ޖާގައެއް ވެސް ނޯންނާނެއެވެ. ދޯނީގައި ބައިގަޑިއިރުން ދެވޭ ރަށަކަށް ވައިގެ މަގުން ދާނީ ވެސް ވަކި ކާކު ހެއްޔެވެ.
ރާއްޖެ ސަރަހައްދުގެ 99 އިންސައްތަ އަކީ ކަނޑެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ވަށައިގެން މިއޮތީ މާ ކަނޑެކެވެ. އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން ވެސް ކަނޑު މައްޗަށް އަރަން ޖެހޭނެ ކަމީ ގަބޫލު ކުރަން ޖެހޭ ހަގީގަތެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ކަނޑުދަތުރު ނުކޮށް ރާއްޖޭގައި އުޅެވޭނެތޯ އަޅުގަނޑުމެން އަމިއްލަ ނަފްސާ ސުވާލު ކޮށްލަން އެބަ ޖެހެއެވެ. ރަށުގައި ހުއްޓާ ކުއްލިއަކަށް ބަލިވެދާނެއެވެ. ވަގުތުން އެ ސަރަހައްދުގައި ހުރި އެންމެ ފެންވަރު ރަނގަޅު އަތޮޅު ހޮސްޕިޓަލަކަށް ނުވަތަ ރީޖަނަލް ހޮސްޕިޓަލަކަށް ގެންދަން ޖެހޭނެ އެވެ. ކަނޑު މަގުންނެވެ.
ކަނޑުމަގުން ދަތުރުފަތުރު ކުރުމުގައި ފަތަން ދަސް ކުރަން ޖެހެނީ ކީއްވެގެންތޯ އަޅުގަނޑު މިހެން ބުނުމުން ސުވާލު އުފައްދަފާނެއެވެ. ކަނޑުމަގުން ދަތުރު ފަތުރު ކުރުމުގައި ހިތާމަވެރި ހާދިސާއެއް ދިމާވާނީ ބުނެފައެއް ނޫނެވެ. ނުވަތަ ތިބާއަށް އަންގާލައިފައެއް ނޫނެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ރާއްޖޭގައި ކަނޑުގައި އެތައް ހިތާމަވެރި ހާދިސާ ތަކެއް ހިނގާފައި އެބަހުއްޓެވެ.
މިއީ އަޅުގަނޑުމެން ގަބޫލު ކުރަން ޖެހޭ ހަގީގަތެވެ. 2004 ވަނަ އަހަރު ގދ.ވިލިނގިލިން ފުރައިގެން ގދ.ތިނަދޫއަށް ދިއުމުގެ ތެރޭގައި ހިނގި ހިތާމަވެރި ހާދިސާ އަކީ ދިވެހި ތާރީހުން ދުވަހަކު ވެސް ފޮހެލެވޭނެ ހާދިސާއެއް ނޫނެވެ. 2004 ވަނަ އަހަރުގެ ސުނާމީ ކާރިސާއަކީ ވެސް ދިވެހި ތާރީހުން ދުވަހަކު ވެސް ފޮހެލެވޭނެ ހާދިސާއެއް ނޫނެވެ. އެނަމާ ބޯޓު ކާރިސާގައި އެ ބޯޓު ބަންޑުން ޖަހާލީ 122 މީހުންނާއެކު ދަތުރު ކުރަމުން ދަނިކޮށްނެވެ. 24 މީހުން ނިޔާވެ 2 މީހަކު އެ ހާދިސާގައި ގެއްލިގެން ދިޔައެވެ. ސުނާމީ ކާރިސާގައި 82 މީހުން މަރުވެފައިވާއިރު 26 މީހަކު ވަނީ ވީނުވާއެއް ނޭނގި ގެއްލިފައެވެ.
ފާއިތުވެދިޔަ 2019 ވަނަ އަހަރު ވެސް ކަނޑުމަތީގައި ނުރައްކާތެރި ހާދިސާއެއް ހިނގާފައިވެއެވެ. ހދ.ނޮޅިވަރަންފަރުން ފުރައިގެން ހދ.ހަނިމާދޫއަށް ދަތުރު ކުރި ލޯންޗެއް ބަންޑުން ޖަހާލައި 5 މީހަކު ވަނީ ނިޔާވެފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އެއް އާއިލާއެއްގެ 4 މީހުން ހިމެނެއެވެ. އަދިވެސް އެ އާއިލާއިން ދާނީ އެ ހިތާމަތައް ބަރުދާސްތު ކުރަމުންކަން ޔަގީނެވެ.
ކަނޑުމަތީގައި ހިނގާ ނުރައްކާތެރި ހާދިސާތައް މާ ގިނަ ނުވުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންވެސް ބޭނުންވާ ގޮތެވެ. އެހެން ނަމަވެސްް އެފަދަ ހާދިސާއެއް ދިމާވާނީ ކޮންއިރަކު ކިހިނެއްކަން އެނގޭނީ ވަކި ކާކަށް ހެއްޔެވެ. އެހެންކަމުން ފަތަން ނޭނގޭ ނަމަ ފަތަން ދަސްކުރުމަކީ ވަރަށް މުހިއްމު ކަމެކެވެ. ފަތަން ދަސްކުރުމަށް ފަތަން އެނގޭ މީހެއްގެ އެހީތެރިކަން ހޯދޭނެއެވެ. ރާއްޖޭގެ ގިނަ މީހުންނަކީ ފަތަން އެނގޭ މީހުންނެވެ.
ރާއްޖޭގައި ފަތަން ދަސްކޮށްދޭ ކޯސްތައް ވެސް ވަރަށް ގިނައިން ހިންގައެވެ. އެފަދަ ކޯހެއްގައި ބައިވެރިވެގެން ވެސް ފަތަން ދަސްކުރުމަކީ ކުރެވިދާނެ ކަމެކެވެ. މިއީ ވަރަށް ސީރިއަސް ވާހަކައެކެވެ. މަޖަލަކަށް މި ވާހަކަ ދެއްކި ނަމަވެސް ހަގީގަތުގައި ވެސް ފަތަން ދަސްކުރަން އެބަ ޖެހެއެވެ.
ފަތަން އެންގުމަކީ ފަހުރެއް… އަދި ފިރިހެނަކަށް ވެފައި، ބައްޕަ އަކަށް ވުމުގެ ކުރިން ދަސްކުރަން ޖެހޭކަމެއް…ކަނޑު ގަދަވެ އަނބި ދަރިން ނުވަތަ ތިމާގެ މައިންބަފައިން ގެނބެމުން ދާވަގުތު ހިތަށް ބުނެދޭން ވެސް ނޭންގޭހާ ވޭންދެނިވި އަސަރު މުޅި އުމުރަށް ކުރުވާކަމެއް… ދިވެއްސަކަށް ވީތީ އެކިސްޓައިލްގާ ފަތަން އެނގުމަކީ ސަޅިކަމެއް…
އަސްލުު މަވެސްް ދިވެއްސަކައްް ވެހުރެެ ފަތަންް ނޭންގެތީީ ވަރަށްް ދެރަވޭޭ ����