ހެޔޮ ޢަމަލެއް ކުރުމުން އެއީ "ދެއްކުންތެރިކަން" ކަމުގައި ބުނާ މީހުންނަށް: މާ އަވަހަށް ގޮތް ނުނިންމަވާ.
ދިވެހީންނަކީ ޒަމާނުންސުރެ އެކަކު އަނެކަކާ ގުޅިގެން އުޅޭ އެއްބައިވަންތަ ބައެއް ކަމުގައި ގިނަ ބަޔަކު ސިފަ ކުރެއެވެ. ރާއްޖެއަށް މީގެ ކުރިން ދަތުރު ކުރެއްވި ކުޅަދާނަ ލިޔުންތެރިންގެ ލިޔުއްްވުން ތަކުންވެސް ފެންނަނީ ދިވެހީންގެ އެއްބައިވަންތަ ކަމުގެ ވާހަކައެވެ. ނަމަވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހި މުޖުތަމަޢުއަށް މިހާރު ވެފައިމިވާ ގޮތެއް ނޭނގެއެވެ.
އެއްޒަމާނެއްގައި އަވަށްޓެރިން އެކަކު އަނެކަކުގެ ޙާލު ބަލަން ގޮސް، ސަލާން ގަލާންކޮށް، ހަދިޔާ ބަދަލުކޮށް ހެދުމުގެ ރީތި އާދަކާދަތައް މިވަނީ ޝައިޠާނާގެ ވަސްވާހުގައި ޖެހި ތަރައްޤީއާއި އެހެން ޤައުމުތަކުގެ އާދަކާދަތަކާއި ވެސް މަސްހުނި ވެގެން ގޮސް ބޮއްސުންލާފައެވެ. މިއަދު އަނެކާއާއި ހިތްހެޔޮ ކަމާއެކު ވާހަކަ ދައްކާލަނީ ވެސް މަދު ބައެކެވެ. އަނެކާއަށް ރަނގަޅު ގޮތެއް ވާން ނޭދޭއިރު ލިބޭ ކާމިޔާބީތަކާމެދު ވަނީ ހަސަދަވެރިއެވެ.
އަދި ހަމަ އެހެންމެ މިޒަމާނުގައި އެކަކު އަނެކަކާއިމެދު ހެޔޮކޮށް ކަންކަން ނުކުރެވޭއިރު، ހެޔޮ ޢަމަލެއް ކުރާ މީހަކަށްވެސް އޮންނަނީ ހަޖޫ ޖެހުމާއި އެމީހަކާއިމެދު ދެއްކެންހުރި އެންމެ ނުބައިކޮށް ވާހަކަ ދެއްކުމެވެ. އިހުޒަމާނުގައި މީހުންގެ ހާާލުބެލުމަށާއި ދުނިޔެވީ ވާހަކަ ދެއްކުމަށް ހޮޅުއަށިތައް ފުރާލައިގެން ތާޒާ ވައިގއި ތިބިއިރު، މިޒަމާނުގައި މީހުންގެ ނުބައި ވާހަކަ އެމީހުންގެ ފަސް ފަހަތުގައި ދައްކަން ސޯޝަލް މީޑިއާގައާއި ކޮފީ ތަކުގައި ތިބެއެވެ.
މިޒަމާނުގައި ގިނައީ ރޯނު އެދުރުންނެވެ. މީހަކު ކުރާ ކޮންމެ ކަމެއް ވެސް އެކުރަނީ ކީއްވެގެންކަމާއި، އޭގެން ލިބޭ މަންފާއެއް ވެސް ހުންނަނީ މިބުނާ ކަހަލަ ރޯނު އެދުރުންނަށް އެނގި ހުސްވެފައެވެ. ކުރު ގޮތަކަށް ދަންނަވާނަމަ ހަމަ މާ ބޮޑަށް އެނގެނީއެވެ. އެފަދަ މީހުން ދެކޭ ގޮތުގައި ކޮންމެ މީހަކުވެސް ހެޔޮކަމެއް ކުރާނީވެސް ކޮންމެވެސް ނުބައި ނިޔަތެއްގައެވެ. އަމިއްލައަށް އެފަދަ މީހުން ތިބޭނީ ގޮތް ނިންމާލައިގެންނެވެ. ނަމަވެސް ރީތި ކޮންމެ މޭވާ އަކީ ރަހަމީރު އެއްޗަކަށް ނުވެދާ ބީދައިން ބޭރު ފުށަށް ބަލައި މީހެއްގެ ނިޔަތާމެދު ގޮތެއް ނުނިންމޭނެ ނޫންތޯއެވެ. އެހާ އަވަހަށް “ޖަޖު” ކުރަނީ ކީއްވެގެންބާވައޭ އަޅުގަނޑުގެ ހިތަށް އަރަނީ މި ސަބަބާއި ހުރެއެވެ.
މިސާލުތަކަކަށް ބަލާމާ ހިނގާށެވެ.
ގިނަ މީހުން ޤަބޫލުކުރާާ ގޮތުަގައި މިސްކިތަކީ ގިނައިން އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުންދާ ތަނެއްގެ ގޮތުގައި ގަބޫލު ކުރާ މީހުންވެސް މަދެއް ނޫނެވެ. ޒުވާނެއް މިސްކިތަށް ގޮސްފިއްޔާ އެޒުވާނާ މިސްކިތަށް އެއަރަނީ ކޮންމެވެސް "ބިޓަކަށް ތުއި ދެއްކޭށެވެ". ނުވަތަ ކޮންމެވެސް މީހަކާއި "ބެޓެއް" ކޮށްގެންނެވެ. ނުވަތަ "މިސްކިތަށް ގޮސްފިއްޔާ މީހަކު އެއްޗެއް ދޭނަމޭ" ބުނެގެންނެވެ. ނުވަތަ ތިމަންނާ ނަމާދު ކުރަމޭ ބުނެ ކަން ދެއްކުމަށެވެ. މިއި އަޅުގަނޑު ހަމަ ބުނެލާ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. ހަގީގަތުގައިވެސް އިވިފައި ހުރި ބަސްތަކެކެވެ.
މީގެއިތުރުން މީހަކު އެމީހެއްގެ ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ހިއްސާ ކުރާ ބައެއް ޕޯސްޓުތައް ފެނިގެން ވެސް ވަރަށް ގިނަ މީހުން އޭގެން ވެސް ނުބައި މާނަ ނަގައެވެ. މިސާލަކަށް ބުނާނަމަ ދީނީ ޕޯސްޓެއް ހިއްސާ ކޮށްފިއްޔާ، އެއީ އެމީހާ ދެއްކުންތެރިވަނީ ކަމަށް ބުނެއެވެ. ނުވަތަ އެމީހަކީ ހަގީގަތުގައި ދީނުގައި އަންގަވާފައިވާ ގޮތަށް އުޅޭބައެއް ނޫން ކަމުގައި ވެސް ބުނެއެވެ. ހީވަނީ މީހުން ދީނީ އަޅުކަން ކުރަންވާނީ ވެސް އެފަދަ މީހުން ކުރިމަތީގައި ހެންނެވެ.މީހަކު އަންތަރީހެއް ނުވާނެ ހެއްޔެވެ. މިސާލަކަށް އެގޮތަށް އަޅުކަން ކުރިނަމަވެސް އެކަމާއި ވެސް ބުނާނެ ކޮންމެވެސް ގޯސްއެއްޗެއް އޮންނާނެކަން ޔަގީނެވެ. މީގެއިތުރުންް މަޖާ ޕޯސްޓެއް ހިއްސާ ކުރިޔަސް، އެމީހަކީ ވަރަށް އުޅުން ވިޔާނުދާ މީހެއް ކަމުގައި ވެސް ދެކެއެވެ. އާނއެކެވެ. ރަނގަޅު އެއްގޮތެއް ވެސް މިވެރިންނަށް ނެތީ ވިއްޔާއެވެ
މީހަކަށް އެއްޗެއް ދިން ކަމުގައިވިޔަސް، އެހީތެރިވިޔަސް އެކަންވެސް ވަނީ ދެއްކުންތެރިކަމުގެ ގޮތުން ކުރާ ކަމަކަށެވެ. މީގެއިތުރުން މީހުންނާއި ގުޅިގެން އުޅުމަށް އެކަކު އަނެކަކާއި ވާހަކަ ދައްކާފައި އުޅުމުން ވެސް ގޯސްކޮށް ދެކޭ މީހުން އިންތިހާއަށް ގިނައެވެ. މީހަކަށް ހެޔޮ ބަހެއް ބުނެލިޔަސް އެއީ ވެސް ދެއްކުންތެރިވެގެން ކުރާ ކަމެއް ކަމަށާއި ނުވަތަ ކޮންމެވެސް އަމިއްލަ އެދުމެއް އޮވެގެން ކުރާކަމެއް ކަމުގައި ބުނާ މީހުން މަދެއް ނޫނެވެ.
މިއީ ވަރަށް ހިތާމަހުރި ކަންކަމެވެ. މިފަދަ ޢަމަލަކީ ހުއްޓާލަންޖެހޭ ކަންކަމެވެ. އެކަކު އަނެކަކާއި ގުޅިގެން އުޅުމާއި ކަންކަމުގައި އެހީތެރިވުމުގެ ރީތި އާދަކާދަ އަހަރުމެންގެ ތެރޭގައި ދަމަހައްޓަން ޖެހެއެވެ.
އަނެކާގެ ހިތުގައި އޮންނަ އެއްޗެއް އެކަކަށްވެސް ނޭނގޭނެ ކަން ޔަގީނެވެ. އަނެކާގެ ނިޔަތެއް އެކަކަށްވެސް ނޭނގޭނެކަން ޔަގީނެވެ. ކުރިން ވަރަށް ވިޔާނުދާކޮށް އުޅުނު މީހަކުވެސް މިއަދު އިސްލާހުވެ ތައުބާ ވެދާނެކަން ޔަގީނެވެ.
އަޅުގަނޑުމެން ދޫކޮށްލަންވީ އާދައަކީ މާ އަވަހަށް “ޖަޖު” ކުރުމުގެ އާދައެވެ. ފޮތުގެ ބޭރުގަނޑަށް ބަލައިގެން އެތެރޭގައި ލިޔެފައިވާ އަގުހުރި ހަޒާނާ ނޭނގޭނެ ކަން ޔަގީނެވެ. އެހެން ކަމުން މީހެއްގެ ބޭރު ފުށުގެ އުޅުމަށް ބަލައި ގޮތް ނުނިންމަމާ ހިނގާށެވެ.
